“Çocuklukta, babanın korumasından daha çok ihtiyaç duyulabilecek başka bir şey olabileceğini zannetmiyorum.” S. Freud (1930)
Hiç dikkat ettiniz mi kitapçılardaki çoğu çocuk eğitim kitapları hep anneleri hedef alıyor. Baba ise çocuk yetiştirmede ikinci planda kalıyor. Kültürümüzde baba sadece maddi ihtiyaçları karışlayan, anne ise manevi ihtiyaçlarla ilgilenen taraf oluyor. Hâlbuki bir çocuğun yetişirken hem annesinden hem de babasından ilgi görmeye, sevilmeye ve kendisine değer verildiğini hissetmeye ihtiyacı vardır. Sevgi ise şekerleme ya da oyuncak alarak değil, sarılarak, sohbet ederek, oyun oynayarak hissettirilir. İlgi ve sevgi vermek sadece kadınlara, annelere lütfedilmiş özel bir yetenekmiş gibi algılansa da babalarda anneler gibi çocukların bu ihtiyaçlarını pekâlâ karşılayabilirler. Babasından ilgi ve sevgi gören çocukların arkadaşları ile ilişkilerinde daha uyumlu, liderlik özellikleri gelişmiş, yetenekleri artmış çocuklar olduğu gözlenmiştir. Ayrıca yine bir araştırmada babaları ile vakit geçiren çocukların okul hayatlarında akran zorbalığı ile karşılaştıklarında baş etme becerilerinin daha yüksek olduğu kanıtlanmış (Uysal & Dinçer, 2012)
Babanın en önemli rollerinden biri de çocuğun cinsel gelişimi üzerindeki etkisidir. Çünkü kimlik gelişiminde olan çocuk yetişkin modelleri örnek alır ve model olacak olan kişilerde çocuğun ilk sosyal ilişkilerini kurduğu anne ve babalarıdır. 3-4 yaşlarından itibaren kız çocuklar babayı, erkek çocuklarda annelerini model alma eğilimdedirler. Ergenlik döneminde ise bu durum yer değiştirir ve bu seferde kız çocukları annelerini erkek çocuklar da babalarını taklit ederler.
Babanın çocuk yetiştirme sürecinde anne ile işbirliği içinde olması, sorumlulukları paylaşması sadece çocuk için iyi bir örnek olmayacak anneyi de oldukça rahatlatacaktır. Dengeli bir ailede eşler arasındaki işbirliği gebelik öncesinde başlar, gebelikte, doğumda ve doğum sonrasında da devam eder. Özellikle çalışan bir kadını düşündüğümüzde, çocuk yetiştirmenin sadece kadına bırakılması kadının biriken sorumlulukları altında bunalmasına neden olur. Bir babanın gerçekleştiremeyeceği tek şey emzirmek olduğuna göre geri kalan tüm sorumlulukları paylaşabilecektir. Çocuk eğitiminde aktif rol alan baba hem annenin rahatlamasını sağlayacak hem de çocuğun kişilik gelişimine olumlu katkı sağlayacaktır.
Babalar için birkaç önemli ipucu daha;
• İlk aylarda baba tarafından yoğun ilgi ve bakım gören bebeklerin çevreleriyle iletişim kurmada daha istekli ve iletişim kurmada daha becerikli olduğu biliniyor.
• Çocuğa sevgisinin içten, sıcak, yalın ve koşulsuz olduğunu göstermelidir onu olduğu gibi kabul etmeli, başkalarıyla kıyaslamamalıdır.
• Bebeklik döneminde, bebeğin bakımına katılmalıdır. Bebeğin sağlığı, beslenmesi, temizliği, ağladığında sakinleştirilmesi ve tüm ihtiyaçlarını karşılaması önemlidir. Bu ilişki daha sonraki sürecek olan sağlıklı ilişkinin önemli bir parçasıdır.
• Babanın, çocuğun bireyselleşmeyi öğrenmesi üzerindeki rolü büyüktür. Çünkü anneler çocuk bakımında çok daha korumacı, denetleyici bir yaklaşım sergilerken babalar çocuğun çevreyi ve hayatı keşfetme aşamasında ona daha fazla özgür alan bırakmayı tercih eder.
• Çocuğun çabalarını, olumlu davranışlarını desteklemeli, başarısızlıkları karşısında sabırlı, sakin, yapıcı olmalıdır.
•Baba davranışlarıyla çocuğa iyi bir model olmalıdır.
GÖKÇE YILDIRIM
Psikolojik Danışman