Teknolojinin insan hayatına getirdiği sayısız faydalar var. Evet, İnternet mucizevi bir buluştur. Artık bilgisayar ve internet insanlık için vazgeçilmez bir ihtiyaç halini almaktadır. Bilimsel ve teknik gelişmelerin gittikçe hızlandığı ve aynı hızla günlük yaşamımıza girdiği düşünüldüğünde vazgeçilmezlikleri açıkça görülmektedir. İstenilen bilgiye ulaşma, bilgi paylaşımı sağlayabilme gibi getirdiği kolaylıklar yanında çok sık kullanımından kaynaklanan birçok problemi de beraberinde getirmektedir. İnsanların diğer insanlardan uzaklaşarak giderek teknolojiye daha çok zaman ayırma eğilimlerinin arttığı son yıllarda bu tür bağımlılıklarında olması kaçınılmaz oldu sanırım.
Ancak kişinin teknoloji kullanımı üzerinde kontrolünün kaybolması ve teknolojiyi ölçüsüz ve sınırsız kullanması çok ciddi zararlara sebep olabilir. İnternet ve teknoloji bağımlılığı diğer bağımlılıklarda olduğu gibi kişinin bağımlısı olduğu teknolojik ürüne ulaşamadığında yoksunluk yaşadığı bir durum olarak tanımlanmaktadır.
Maalesef…
Teknoloji hayatımızı kolaylaştırdığı gibi bizi esir de alabilir.
Teknoloji bağımlılığının belirtileri
Yalnızca birkaç dakika diyerek saatler harcamak.
Çevrenizdekilere ekran karşısında geçirdiğiniz zaman hakkında yalan söylemek.
Uzun süre bilgisayar kullanmaktan dolayı fiziksel sorunlardan şikâyet etmek.
Anonim bir kişiliğe bürünmek, insanlarla internet üzerinden konuşmayı yüz yüze konuşmaya tercih etmek.
İnternete girmek için yemek öğünlerinden, derslerden ya da randevulardan ödün vermek.
Bilgisayarınızın başında çok fazla zaman geçirdiğiniz için suçluluk duyuyorken bir yandan da büyük bir zevk almak ve bu iki duygular arasında gidip gelmek.
Bilgisayarınızdan uzak kaldığınız zaman gergin ve boşluktaymış gibi hissetmek.
Gece geç saatlere kadar bilgisayar başında kalmak.
Teknoloji bağımlılığının neden olduğu sorunlar
Fiziksel şikâyetler
Gözlerde yanma
Boyun kaslarında ağrı ve sertleşme
Beden duruşunda bozukluk
Elde uyuşukluk
Halsizlik
Sosyal alanda görülen şikâyetler
Akademik başarıda düşüş
Kişisel, aile ve okul sorunları
Zamanı idare etmede başarısızlık
Uyku bozuklukları
Yemek yememe
Aktivitelerde azalma
İnternet arkadaşları dışında izolasyon
Teknoloji Bağımlılığından Kurtulmak İçin Ne Yapmalı?
Teknoloji bağımlısı olan ya da bundan şüphe duyan birey, kullanımda kontrolü eline alacak bazı uygulamalar yapmalıdır.
Teknoloji kullanımını tam zıt saatlere kaydırmak: Teknolojinin günlük olarak kullanıldığı mekânlar ve zamanlar bağımlılığa sebep olacak kadar uzun kullanıma müsait olduğu için bağımlılık oluşmuştur. Bu anlamda teknoloji kullanılan zamanları tam zıt saatlere kaydırmak ve mekânı değiştirmek ilk adım olarak faydalı olabilir. Mesela bir kişi en çok akşamları teknoloji kullanıyorsa sabah kullanmaya, odasında kullanıyorsa herkesin olduğu bir zamanda oturma odasında kullanmaya başlayabilir.
Dış durdurucular kullanmak: Zaman düzenlemesinin ardından yeni zaman düzeninde de bağımlılık oluşmasına engel olmak için makul süre kullanımın hemen ardından yapılması zorunlu bir iş planlamak faydalı olabilir.
Teknoloji kullanımıyla ilgili hedefler belirlemek: Ucu açık bir kullanım, bağımlılığı her halükârda tetikleyecektir. Bu nedenle mutlaka kullanıma makul bir zaman sınırlaması getirmek şarttır. Bu zaman sınırlaması başta sık ama kısa süreli aralar verme ile başlar ve sonrasında günlük limit belirlenip buna uyulur.
Çok kullanılan belli işlevlerden uzak durmak: Teknolojinin en çok kullanılma sebebi olan belli işlevlerden uzak durmaya çalışmak önemli bir adımdır. Uzak durulamıyorsa sayı ve süre koymak işe yarayabilir. Mesela günde iki defa gireceğim ve yarım saat kalacağım gibi.
Hatırlatıcı kartlar kullanmak: Teknolojinin bağımlı kullanımının neler kaybettirdiğini ya da bağımlı kullanım olmasa neler kazanılacağını ifade eden hatırlatıcı kartların evin belli yerlerine asılması faydalı olabilir.
Kişisel defter oluşturmak: Teknoloji bağımlısı kişinin hep yapmak isteyip yapmaya vakit bulamadığını düşündüğü faaliyetleri teker teker yazıp sırayla yapmaya başlaması da uygulanabilecek bir yöntemdir.
Aile terapistine başvurmak: Aile ilişkilerinin bozulması teknoloji bağımlılığının sebebi de olabilir, sonucu da. Her halükârda sağlıklı aile ilişkileri bağımlılığın tedavisinde çok önemli bir unsurdur.
Hedefler koymak: Teknolojiden uzak kalmayla alakalı düzenli olarak uyulacak hedefler koymak da kişiyi güçlendiren ve tedaviyi destekleyen yöntemlerden biridir.
Bağımlı olunan teknolojik cihazı ailece toplu kullanmak: Evde birden fazla sayıda olan televizyon, bilgisayar vb. bağımlılık konusu olan cihazları azaltıp tek bir cihazı, ortak kullanım alanında evin diğer üyeleriyle paylaşarak kullanmak da uygulanabilecek yöntemlerden biridir.
Spor yapmak: Spor yapmak vücutta biriken enerjiyi sağlıklı boşaltabilmek anlamında yapılabilecek en uygun faaliyetlerden biridir. Düzenli sporun hayata girmesi bağımlılığın tedavi sürecini kolaylaştıracaktır.
Yardım istemek: Aile üyelerinden ve yakın arkadaşlardan sorunu saklamayıp yardım istemek hem sürekli destek mekanizması bulabilme anlamında hem de tedavi sürecini devam ettirebilme anlamında kullanılması gereken önemli bir yöntemdir.
Düşünceleri kontrol etmek: Teknoloji bağımlılığına sebep olan ya da teknoloji bağımlılığını arttıran otomatik düşüncelerin incelenmesi ve bunların gerçek hayatta değerlendirilmesi de üzerinde durulması gereken bir yöntemdir.
Yeni sosyal becerilerin kazanılması: Sosyal beceri eksikliği de teknoloji bağımlılığının sebebi ya da sonucu olarak ortaya çıkabilir. Bu noktada yeni sosyal becerilerin kazanılması teknoloji bağımlılığının tedavisinde oldukça faydalı olabilecek bir uygulamadır.
